علاوه بر حمل و نقل کالا در داخل مرزهای کشور ، انعقاد قراردادهای بین المللی برای این امر نیز ، امروزه ضرورتی اجتناب ناپذیر دارد ؛
چرا که یکی از مهم ترین قراردادها در حوزه تجارت بین الملل ، قراردادهای مربوط به حمل و نقل کالاها است . لذا در این قسمت ، قصد داریم قرارداد حمل و نقل یا عقد ترانزیت در حوزه بین المللی را نیز ، مورد بررسی قرار دهیم .
در این خصوص باید گفت که علاوه بر انعقاد قرارداد بیع یا خرید و فروش ، افراد ممکن است با توافق یکدیگر ،
قراردادی را منعقد نمایند که بر اساس آن ، یکی از طرفین ، کالاهای مورد نظر را تحت شرایط بخصوصی که ضمن قرارداد در خصوص آن توافق می شود ،
در محل دیگری ، به طرف دیگر تحویل نماید که در این حالت ، علاوه بر اینکه شرایط اساسی صحت معاملات باید مد نظر قرار گیرد ،
قوانین ناظر بر حوزه تجارت بین الملل و نیز ، توافقات میان طرفین ، مد نظر قرار خواهد گرفت .
به عنوان مثال ، علاوه بر درج مشخصات طرفین ، موضوع قرارداد ( کالاهایی که قرار بر حمل و نقل آنها است ) ،
وسیله و مسیر مورد استفاده بر ای حمل و نقل کالاها ( هوایی ، ریلی ، دریایی ، زمینی و غیره ) ، زمان بندی حمل و نقل کالاها ،
پرداخت بها یا اجرت حمل و نقل ، به علاوه شرایطی همچون بیمه کالاها ، ضمانت اجرای عدم تحویل یا نقص در کالاها ،
به همراه ضمانت اجرا و بروز فورس ماژور یا قوه قاهره و نیز ، نحوه حل و فصل اختلافات ، به صورت دقیق می بایست مشخص شود .
لازم به ذکر است که در حوزه حمل و نقل کالاها در مبادلات تجاری بین المللی ، بسته به روش حمل و نقل که از راه خشکی ، دریا ، هوا و غیره صورت گیرد ،
احکام خاصی جاری خواهد بود ؛ من جمله کنوانسیون شیکاگو ، کنوانسیون ورشو ، کنوانسیون بروکسل ، کنوانسیون هامبورگ و غیره ،
تصویب شده اند که کشورهای مبدا و مقصد ، در تنظیم قراردادهای حمل و نقل بین المللی ، می بایست با توجه به مفاد کنوانسیون های فوق ، عمل نمایند .
قانون تجارت ، به نوعی مهم ترین قانون در زمینه فعالیت های تجاری محسوب می گردد و به همین دلیل ، تجار و شرکت های تجاری ، با ملاحظه مفاد آن ،
فعالیت های تجاری خود را تنظیم می نمایند . از جمله مهم ترین قراردادهایی که در ارتباط با فعالیت های تجاری بوده و در قانون تجارت مطرح گردیده ،
قرارداد حمل و نقل یا عقد ترانزیت می باشد . به همین مناسبت ، پرداختن به این مطلب که قرارداد حمل و نقل در قانون تجارت به چه معنا است ، ضروری به نظر می رسد .
به طور کلی ، قانون تجارت ، قرارداد حمل و نقل را تعریف نکرده است ؛ لکن شرایط و آثار این نوع قراردادها را به موجب بخش هشتم ،
ضمن مواد 377 الی 394 ، مورد بحث قرار داده است . با ملاحظه مواد قانون تجارت در خصوص قرارداد حمل و نقل ،
می توان گفت که قرارداد حمل و نقل در قانون تجارت ، به نوعی عقد یا قرارداد گفته می شود که بر اساس آن ، یکی از طرفین ،
تعهد می کند که کالاهایی را با شرایط معین ، از محلی به محل دیگر ، ارسال کند .
در قرارداد حمل و نقل مشمول قانون تجارت ، ما با سه طرف مواجه هستیم . نخست ؛ ارسال کننده کالاها . دوم ؛ دریافت کننده کالاها و سوم ؛ متصدی حمل و نقل یا شخصی که متعهد به تحویل دادن کالاها به دریافت کننده می باشد و در ازای انجام این کار ، اجرت عمل خود را دریافت خواهد نمود .
اما نکته مهمی که در خصوص قرارداد حمل و نقل یا عقد ترانزیت در قانون تجارت وجود دارد ، این است که بر اساس ماده 2 قانون تجارت ،
تصدی به حمل و نقل ، از راه خشکی ، آب یا هوا ، به هر نحوی که انجام شود ، نوعی معامله تجاری محسوب شده و سبب می شود که متصدی حمل و نقل ،
مشمول عنوان تاجر شود و احکام مربوط به تجار ، در خصوص وی ، قابل اعمال باشد
.jpg)
